بیماری دست، پا و دهان؛ علائم، دلیل ها و عوارض آن - موسیقی با امیر

به گزارش موسیقی با امیر، خبرنگاران - ترجمه از هدی بانکی: بیماری دست، پا و دهان، یک عفونت خفیف و رایج میان بچه ها است که با زخم هایی داخل دهان و جوش و تاول هایی روی دست ها و پا ها شناخته می گردد. دلیل بیماری دست، پا و دهان معمولا ویروس کوکساکی می باشد. این بیماری درمان خاصی ندارد. شستن مکرر دست ها و اجتناب از تماس با افرادی که به این عفونت دچارند، می تواند یاری کند کودک به این ویروس مبتلا نگردد.

علائم بیماری دست، پا و دهان

ممکن است کودک تمامی این علائم یا تنها بعضی از آن ها را داشته باشد:

• تب
• گلو درد
• احساس ناخوشی
• ضایعات دردناک و قرمز و تاول مانند روی زبان، لثه ها و داخل لُپ
• جوش های قرمز رنگ بدون خارش، اما گاهی تاول مانند در کف دست ها، کف پا ها و گاهی کفل ها
• تحریک پذیری در نوزادان و بچه ها
• از دست دادن اشتها

دوره معمول این بیماری، از آغاز عفونت تا بروز علائم، سه تا شش روز است. اغلب، تب اولین علامت بیماری دست، پا و دهان است، که سپس گلو درد و گاهی کم اشتهایی و احساس ناخوشی یا بدن درد را به همراه دارد. یک یا دو روز بعد از آغاز تب، ممکن است زخم های دردناکی در قسمت جلوی دهان یا حلق به وجود بیاید. در عرض یک تا دو روز، جوش و تاول روی دست ها و پا ها و احتمالا کفل ها بروز خواهد نمود.

اگر در قسمت انتهای دهان و گلو، زخم هایی به وجود بیاید ممکن است علامت این باشد که کودک به یک بیماری عفونتی مرتبط به نام هرپانژین مبتلا شده است. سایر مشخصه های شاخص هرپانژین شامل یک تب شدید ناگهانی و در بعضی موارد، تشنج می گردد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

بیماری دست، پا و دهان معمولا یک بیماری خفیف است که علائم آن طی چند روز برطرف خواهند شد. اما اگر زخم های دهان کودک یا گلو درد، اجازه نوشیدن مایعات به کودک تان نمی دهد با پزشک او تماس بگیرید. بعلاوه اگر علائم تشدید شدند کودک را به پزشک برسانید.

دلیل بیماری دست، پا و دهان

شایع ترین دلیل بیماری دست، پا و دهان، ابتلا به ویروس کوکساکی A16 است. ویروس کوکساکی به گروهی از ویروس ها به نام انتروویروس های غیر پولیویی تعلق دارند. سایر انواع انتروویروس ها گاهی موجب بیماری دست، پا و دهان می شوند. کودک شما در تماس با فرد آلوده به این ویروس دچار بیماری دست، پا و دهان می گردد:

• ترشحات بینی یا حلق
• بزاق دهان
• مایعات تاول
• مدفوع
• ترشحات ریز تنفسی که بعد از سرفه و عطسه در هوا پراکنده می شوند

بیماری دست، پا و دهان بیشتر حین تعویض مکرر پوشک و یاد دادن دستشویی رفتن به کودک به کودک منتقل می گردد، زیرا بچه های کوچک تر معمولا دست ها را به دهان می برند. کودک شما طی اولین هفته بیماری بیشترین احتمال سرایت دادن بیماری را دارد، اما ویروس می تواند تا هفته ها بعد از برطرف علائم در بدن او باقی بمانند. یعنی کودک شما هنوز هم می تواند دیگران را آلوده کند.

بعضی از افراد، خصوصا بزرگسالان، می توانند بدون اینکه هیچ علامتی داشته باشند، ویروس بیماری دست، پا و دهان را انتقال بدهند. بروز این بیماری بیشتر در فصل تابستان و پاییز متداول است.

بیماری پا و دهان، بیماری دیگریست

بیماری پا و دهان ارتباطی با بیماری دست، پا و دهان ندارد. بیماری پا و دهان یک بیماری عفونی با منشا ویروسی است که در میان حیوانات اهلی دیده می گردد. شما نمی توانید بیماری دست، پا و دهان را از حیوانات بگیرید یا به آن ها انتقال بدهید.

ریسک فاکتور ها

بیماری دست، پا و دهان معمولا بچه های کوچک تر از ده سال و اغلب زیر پنج سال را درگیر می نماید. بچه های که در مراکز نگهداری از بچه ها هستند بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری اند، زیرا عفونت، به وسیله تماس با فرد آلوده منتقل می گردد و بچه های کوچک، بیشتر مستعداند.

با رشد و بزرگ تر شدن کودک، بدن او با فراوری آنتی بادی هایی نسبت به ویروسی که به آن مبتلا شده، نسبت به این بیماری ایمنی پیدا می نماید. اما احتمال اینکه فرد در دوره نوجوانی و بزرگسالی دچار این بیماری گردد نیز وجود دارد.

عوارض بیماری دست، پا و دهان

از شایع ترین عوارض بیماری دست، پا و دهان، دهیدراسیون یا کم آبی بدن است. این بیماری می تواند با زخم هایی که در دهان و حلق ایجاد می نماید، بلعیدن را دردناک و سخت کند. باید مراقب باشید که کودک تان طی دوره بیماری، مرتبا آب و مایعات بنوشد. اگر کم آبی اش شدید شد، ممکن است احتیاج به مداخلات درمانی (تزریق) داشته باشد.

بیماری دست، پا و دهان معمولا خطری ندارد و طی چند روز برطرف خواهد شد. اما نوعی نادر و گاهی خطرناک از ویروس کوکساکی می تواند مغز را نیز درگیر کند و عوارض زیر را ایجاد نماید:

• مننژیت ویروسی: مننژیت ویروسی، یک عفونت التهابی نادر است که در لایه های مننژ و مایع مغزی نخاعی ایجاد می گردد.
• انسفالیت: این بیماری جدی و خطرناک شامل التهاب مغز با منشا ویروسی می گردد. انسفالیت بسیار نادر است.

پیشگیری

رعایت نکات خاصی یاری می نماید ریسک ابتلا به بیماری دست، پا و دهان کاهش بیابد:

• دست های تان را کاملا و به طور مکرر بشویید، مخصوصا بعد از دستشویی یا تعویض پوشک کودک و قبل از تهیه غذای کودک. اگر به آب و صابون دسترسی نداشتید، از ژل های ضد عفونی کننده یا الکل بهره ببرید.
• سطوح را ضد عفونی کنید. عادت کنید که سطوحی را که زیاد لمس می شوند ابتدا با آب و صابون و سپس با یک محلول ضد عفونی کننده تمیز کنید. ویروس بیماری دست، پا و دهان تا چند روز می تواند روی اشیا زنده بماند. پستانک و شیشه پستانک بچه ها را به طور مرتب کاملا تمیز کنید.
• رعایت بهداشت مناسب را به کودک آموزش دهید. به کودک نشان دهید چگونه خودش را تمیز کند و دست هایش را کاملا شستشو بدهد. به او شرح دهید چرا نباید دست هایش یا هر شی ء دیگری را به دهانش ببرد.
• افراد آلوده را ایزوله کنید. بیماری دست، پا و دهان بینهایت واگیردار است و افرادی که دچارش هستند باید کاملا از دیگران جدا شوند. تا زمانی که زخم ها کاملا التیام نیافته اند و تب قطع نشده از هر گونه تماس با دیگران خودداری کنید.

منبع: mayoclinic

پ